Ulica:

32 - 725 Rajbrot

Intro:

Rajbrot jest wsią, zlokalizowaną na terenie województwa małopolskiego, powiatu bocheńskiego.

Opis:

Cmentarz wojenny nr 303 położony jest na wzgórzu Paprotna  na Pogórzu Wiśnickim. Nekropolia znajduje się na granicy pól uprawnych i lasu, około 100 metrów od drogi, prowadzącej z Rajbrotu do Muchówki. Od drogi Rajbrot – Lipnica na teren cmentarza prowadzą kamienne schodki, a także polna ścieżka.

Cmentarz wojenny nr 303 został zaprojektowany przez Franza Starka, a jego powierzchnia wynosi 1318 m2. Warto podkreślić, że cmentarz wojenny nr 303 jest częścią Szlaku Europejskich Cmentarzy, który nosi status Europejskiego Szlaku Kulturowego.

Nekropolia ma kształt zbliżony do prostokąta, a otoczona jest murem z kamieni. Wzdłuż murów bocznych znajdują się dwie kamienne ławy. Na teren cmentarza dostaniemy się od strony wschodniej, wchodząc przez monumentalną, kamienną bramę, zwieńczoną frontem z "krzyżem greckim w tympanonie". Brama zamykana jest dwoma wysokimi, żeliwnymi skrzydłami o ażurowej konstrukcji.

Centralnym elementem cmentarza wojennego nr 303 jest pomnik w formie wysokiego krzyża z kamiennych bloków na postumencie. Na zachodniej ścianie ogrodzenia nekropolii znajduje się  ściana pomnikowa, zwieńczona niewielkim kamiennym krzyżem, a poprzedzona kamienną ławą. Na ścianie tej znajdował się (niestety, uległ on zniszczeniu) niemiecki napis o treści:

Brama śmierci prowadzi wiernych ku nieśmiertelności

Natomiast na zewnętrznej stronie zobaczymy kamienną płytę z inskrypcją:

 Drogim Przyjaciołom z naszej kochanej Armii

Groby umieszczone na cmentarzu wojennym nr 303 rozmieszczone są rzędami, prostopadle do głównej osi cmentarza. Znajdują się tu nagrobki w formie kamiennych steli z żeliwnymi tablicami inskrypcyjnymi, a także w formie łacińskich oraz lotaryńskich krzyży, wykonanych z żelaznych prętów.

Na cmentarzu wojennym nr 303 spoczywają żołnierze armii rosyjskiej, austriacko – węgierskiej oraz niemieckiej, którzy zginęli w grudniu 1914 roku w wyniku walk operacji limanowsko - łapanowskiej, rozgrywających się na okolicznych terenach. Na terenie nekropolii, w 36 zbiorowych i 12 pojedynczych grobach pochowano łącznie 538 żołnierzy. Zidentyfikowano 202 wojskowych.

Dodajmy, że cmentarz wykonano jeszcze w czasie trwania wojny. Budowę rozpoczęto w  1915 roku. Nadzór na budową powierzono pochodzącemu z Moraw Stefanowi Koloschkowi, a  główne prace przy budowie wykonali jeńcy włoscy, rosyjscy oraz okoliczni chłopi.

Źródło: www.radaopwim.gov.pl, www.wikipedia.pl, www.rajbrot.ovh.org.pl,

Fot. autorstwa Jerzego Opioły, udostępnione na www.wikipedia.pl 14.06.2010 na licencji Creative Commons.

Powrót