Ulica: św. Wincentego 83

03-530 Warszawa

Intro:

Zabytkowy cmentarz w Warszawie przy ul. św. Wincentego 83. Rozciąga się między Targówkiem a Nowym Bródnem. Zajmuje powierzchnię 114 hektarów, a obwód murów liczy 5 km. Na cmentarzu pochowanych jest ok. 1,2 mln osób. Pod względem liczby pochowanych jest jednym z największych cmentarzy Europy.

Opis:

Wraz z końcem XIX w. liczba ludności Warszawy zaczęła gwałtowanie wzrastać, a co za tym idzie, warszawskie cmentarze były przepełnione. Z inicjatywy Sokratesa Starynkiewicza w 1883 r. zakupiono 65 hektarów gruntu na Bródnie. Już 20 listopada 1884 arcybiskup warszawski Wincenty Teofil Popiel dokonał poświęcenia terenu nowej nekropolii. Następnego dnia odbył się pierwszy pogrzeb – rocznej dziewczynki, Marii Skibniewskiej. Pierwszym proboszczem tzw. kapelanem cmentarnym został sprowadzony z Mińska Mazowieckiego ks. Franciszek Kołaczewski (zm. 18 stycznia 1895).

Mieszkańcom lewej strony Warszawy cmentarz udostępniono 13 stycznia 1885. Chowano głównie osoby biedne, z przytułków, na koszt miasta. Całkowite otwarcie cmentarza dla wszystkich nastąpiło dopiero 14 czerwca 1887. Opłaty pobierane za pochówek były dość niskie i konkurencyjne z innymi cmentarzami, więc Cmentarz Bródnowski otrzymał status cmentarza dla ubogich, podczas gdy Stare Powązki były uważane za cmentarz dla zamożnych i elity. W 1892 w związku z epidemią cholery wyznaczono specjalną kwaterę dla "zapowietrzonych". W tym czasie nekropolia kilkakrotnie zwiększała swój teren, ostatnio w 1934 r., plac powiększono do 114 hektarów, co zostało do dziś.

W 1924 r. wzniesiono pierwsze okazałe ogrodzenie cmentarza od południowego zachodu, rok później – północnego zachodu, a w 1926 r. – od południa. W taki sposób w 1927 r. powstało pełne ogrodzenie nekropolii, liczące 5 km. Obecnie znajduje się w nim osiem bram prowadzących na cmentarz.
Z biegem lat status cmentarza uległ zmianie, chowano tu przedstawicieli różnych grup społecznych, polityków, aktorów, żołnierzy, powstańców oraz "zwykłych" mieszkańców Warszawy. W okresie międzywojennym Cmentarz Bródnowski przestał być cmentarzem dla ubogich. Coraz częściej zaczęły pojawiać się bogate grobowce oraz sarkofagi.

Na cmentarzu znajdują się 3 duże aleje:

• Aleja Główna – prowadzi od I bramy do bramy V, w połowie przecina ją Aleja Szeroka. Przy Alei Głównej umiejscowione są groby kard. Aleksandra Kakowskiego, Romana Dmowskiego oraz Mieczysława Fogga. Przy niej znajduje się także kościół pw. Świętego Wincentego á Paulo. Aleja ma ok. 1,2 km długości oraz 9 metrów szerokości.
• Aleja Szeroka – prowadzi od bramy VII do bramy IV. Przecina Aleję Główną, dochodzi do niej Aleja Lipowa.
• Aleja Lipowa – prowadzi od "nowej" bramy III i na końcu dochodzi do Alei Szerokiej.

Komitet Opieki nad Cmentarzem Bródnowskim

Działał od 1981 r. W ciągu 15 lat, dzięki kwestom, które organizował Oddział Bródno Towarzystwa Przyjaciół Warszawy pod przewodnictwem Ryszarda Szołwińskiego, udało się mu zebrać środki na renowację ok. 150 pomników. Kilka lat temu komitet przestał istnieć. Większość artystów wolała kwestować na rzecz Powązek.

Dojazd do Cmentarza Bródnowskiego zapewniają linie autobusowe i tramwajowe.

• Pod bramę od strony ul. św. Wincentego dojeżdżają codziennie autobusy linii: 127, 140, 156, 169, 202 i 500, jak również linia nocna N02. Przystanek: "Cm. Bródnowski".
• Pod bramę od strony ul. Odrowąża dojeżdżają codziennie autobusy linii 176 i 204, tramwaje linii: 1, 3, 4, 25 i 41 oraz autobusy nocne: N14 i N64. Przystanek: "Budowlana".

W okresie Wszystkich Świętych dojazd do cmentarza zapewniają także tzw. linie cmentarne.

• od strony ul. św. Wincentego: C11 z Powązek, C13 z cm. Północnego, C20 z dw. Wschodniego, C25 z placu Narutowicza, C27 z Królewskiej oraz C69 z Wiatracznej (pętla cm. Bródnowski (św. Wincentego))
• od strony ul. Odrowąża: C76 z Królewskiej (pętla cm. Bródnowski (Odrowąża)) oraz tramwaj 40 z Cmentarza Wolskiego (przystanek Budowlana)
• od strony ul. Chodeckiej tramwaj 40 z Cmentarza Wolskiego (przystanek Bolesławicka) oraz autobus C56 z Bródna-Podgrodzie i cm. Północnego (przystanek Chodecka)

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz_Br%C3%B3dnowski

Powrót