Piątek 20.01.2012, godz. 14:41Żydowskie symbole nagrobne

Symbole, obecne na żydowskich nagrobkach nie są przypadkowe. Odzwierciedlają one bowiem życie zmarłego, wykonywany przez niego zawód, a także wyznawane przez niego wartości. Ponadto, konkretne symbole oznaczają przywiązanie zmarłego do nich. Co ważne, żydowskie symbole nagrobne są znakami przemijania oraz stanowią formę upamiętnienia zasług osób zmarłych.

Dodajmy, że judaizm zabrania przedstawiania w sztuce postaci ludzkich. Dlatego też, odwiedzając kirkuty, na macewach najczęściej zobaczymy motywy roślinne oraz zwierzęce. Poniżej przedstawiamy symbole, które najczęściej możemy spotkać na polskich cmentarzach żydowskich.

Złączone ręce – w geście błogosławieństwa – symbol błogosławiących dłoni umieszczany jest na grobach Kohenów (kapłanów), którzy wywodzą się z biblijnego rodu arcykapłana Aarona. W takim geście, dłonie składają rabini podczas niektórych modlitw. Najczęściej, symbol błogosławiących dłoni spotkamy na grobach rabinów oraz cadyków.

Dzban i misa – symbol ten zobaczymy na grobach zmarłych, których korzenie sięgają plemienia lewitów, potomków rodu Lewiego, których obowiązkiem była pomoc podczas modlitw. Osoby te były odpowiedzialne między innymi za obmywanie rąk kapłanom, czy też czytanie Tory w synagodze.

Świeca i świecznik – znak świecy na nagrobku oznacza, że w tym miejscu została pochowana kobieta. Według judaizmu, w żydowskiej rodzinie to kobieta zapala szabasowe świece. Możemy również spotkać się z symbolem złamanej świecy, która oznacza przerwane życie. Natomiast świeczniki – siedmioramienne – są symbolem judaizmu oraz świątyni jerozolimskiej.

Skarbonka lub ręka, wrzucająca monety do skarbonki – symbol ten umieszczany jest na grobach osób, które słynęły ze swojej dobroczynności. Zwykle, symbol ten znajdziemy na grobach kobiecych.

Korona – symbol ten wyjaśnia cytat z Pirke Awot: "Są trzy korony: korona Prawa, korona kapłaństwa i korona władzy, ale korona dobrego imienia stoi wyżej od nich wszystkich". Symbol korony odnajdziemy na grobach rabinów, czy też osób, które cieszyły się ogólnym uznaniem i szacunkiem.

Lew – jest znakiem plemienia Judy, ludu Izraela. Lew symbolizuje potęgę, siłę, odkupienie oraz wyzwolenie. Często, spotkamy się z symbolem lwa, podtrzymującego koronę, czy też zwoje Tory.

Ptak – stanowi symbol duszy. Jeżeli na nagrobku ujrzymy ptaka z pisklętami, to ich liczba odzwierciedla liczbie dzieci, które zostały osierocone przez matkę.

Drzewa – symbole wieloznaczne. Może oznaczać życie i odpoczynek w raju, jak również żałobę. Złamane drzewo może symbolizować przedwczesną śmierć.

Źródło: www.kirkuty.xip.pl, www.wyborcza.pl,

Fot. aut. Anety Hoppe, udostępnione na www.wikipedia.pl 26.05.2007 na licencji Creative Commons,