Krzysztof Zaleski – był wybitnym reżyserem teatralnym, aktorem, scenarzystą.

Krzysztof Zaleski urodził się 3 września 1949 roku w Lipinach Śląskich (dzisiejsze Świętochłowice). W 1971 roku ukończył filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie – w 1986 roku – Wydział Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie.

Krzysztof Zaleski jako wybitny reżyser

W czasie studiów polonistycznych, uczestniczył w spotkaniach Koła Naukowego PWST, z którym wyreżyserował "Ślub" Witolda Gombrowicza. Natomiast, jako student pierwszego roku szkoły teatralnej, rozpoczął współpracę z Teatrem na Woli w Warszawie. Krzysztof Zaleski asystował ówczesnemu dyrektorowi teatru, Tadeuszowi Łomnickiemu, przy realizacji "Pierwszego dnia wolności" Leona Kruczkowskiego oraz "Protokołu z pewnego zebrania" Aleksandra Gelmana. Wtedy też, Zaleski samodzielnie wyreżyserował sztukę "Leonce i Lena" George'a Buchnera.

W 1978 roku Krzysztof Zaleski postanowił związać się z Teatrem Współczesnym w Warszawie. W tym samym roku zadebiutował na scenie warszawskiego teatru, wystawiając spektakl "Przebudzenie wiosny" Franka Wedekinda. Ponadto, w warszawskim Teatrze Współczesnym zrealizował takie przedstawienia, jak: "Świecznik" Alfreda de Musset, "Smok" Eugeniusza Szwarca (współpraca z Januszem Wiśniewskim), czy "Mahagonna" Bertolta Brechta i Kurta Weilla. Równocześnie, współpracował z Teatrem Współczesnym w Szczecinie.

W 1983 roku Krzysztof Zaleski ponownie wyreżyserował "Ślub" Gombrowicza, który widzowie mogli podziwiać na scenie Teatru Współczesnego. Sztuka stanowi ważny punkt w karierze reżysera. Po ponownym wystawieniu "Ślubu", na Krzysztofa Zaleskiego spłynęły same słowa pochwały ze strony krytyków filmowych. Pisano, że przedstawienie jest niezwykle precyzyjne, dopracowane, spójne, niemal idealne.

W tym samym roku, powstało drugie, bardzo ważne przedsięwzięcie autorstwa Krzysztofa Zaleskiego. Reżyser, na deskach Teatru Dramatycznego w Warszawie przedstawił "Księdza Marka" Juliusza Słowackiego. Sztuka jest uznawana za jedną z najwybitniejszych inscenizacji Słowackiego, realizowanych w Teatrze Dramatycznym. Krytycy docenili Zaleskiego za jego konsekwencję oraz spójność przekazu.

Dzięki pracy Krzysztofa Zaleskiego przy przedstawieniu "Mahagonna", reżyser odkrył swoją niezwykłą umiejętność do tworzenia spektakli muzycznych. W 1984 roku, wspólnie z Agnieszką Osiecką, zrealizował spektakl "Niech no tylko zakwitną jabłonie", który został wystawiony na scenie Teatru Współczesnego.

W 1989 roku postanowił przejść do zespołu Teatru Ateneum w Warszawie, gdzie zadebiutował sztuką "Paweł Pierwszy" Dymitra Mereżkowskiego. Jednocześnie, współpracował z Teatrem Powszechnym w Warszawie, Teatrem Polskim we Wrocławiu, Teatrem Nowym w Poznaniu i Teatrem Wybrzeże w Gdańsku. Jednak, przede wszystkim był związany z warszawskim Teatrem Ateneum, gdzie wystawił między innymi: "Skąpca" Moliera, "Rewizora" Gogola, "Małą apokalipsę" Konwickiego, czy "Burzę" Szekspira.

Współpracował także z Teatrem Telewizji, gdzie zrealizował "Sprawę Stawrogina" wg Dostojewskiego, "Chińską kokainę" wg Bułhakowa, "Rysę" Mossakowskiego, czy "Już tylko sen" Rylskiego.

Recitale i kariera aktorska

Krzysztof Zaleski reżyserował recitale oraz koncerty Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu. Ponadto, zrealizował spektakl muzyczny, blues - operę Jacka Kaczmarskiego "Kuglarza i wisielcy" w poznańskim Teatrze Nowym, a także spektakl baletowy do muzyki Igora Strawińskiego "Święto wiosny" w warszawskim Teatrze Wielkim.

W swojej karierze filmowej zajmował się także aktorstwem. Widzowie mogli go oglądać w takich filmach, jak: "Gorączka", "Obywatel Piszczyk", "Szansa", "Próba ognia i wody", "Człowiek z żelaza", "Ekstradycja 2", "Sztos", czy "Cudownie ocalony". Ponadto, wystąpił w polskich serialach, między innymi w: "Zmiennikach", "Fali zbrodni", czy "Punkcie widzenia".

Krzysztof Zaleski wykładał na PWST w Warszawie, a w latach 1987 - 1990 zajmował stanowisko prodziekana Wydziału Reżyserskiego. Od 2006 roku był dyrektorem Teatru Polskiego Radia, a rok później objął funkcję dyrektora i redaktora naczelnego Programu 2 Polskiego Radia.

Nagrody i wyróżnienia

Krzysztof Zaleski w swojej karierze filmowej zdobył wiele nagród oraz wyróżnień. W 1979 roku otrzymał nagrodę "Złoty Szczupak" za debiut reżyserski za spektakl "Parady" Jana Potockiego na Festiwalu Twórczości Telewizyjnej w Olsztynie. W 1983 roku otrzymał nagrodę "Radar'83", przyznaną za całość dorobku inscenizacyjnego ze szczególnym uwzględnieniem "Mahagonny", a także za umiejętność budowania pracy zespołu teatralnego. W 1988 roku został nagrodzony Honorową Nagrodą za przedstawienie "Osiem dni tygodnia" na VI Ogólnopolskim Przeglądzie Spektakli Dyplomowych Szkół Teatralnych w Łodzi. W 2005 roku otrzymał nagrodę za scenariusz - adaptację w konkursie radiowym V Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej "Dwa Teatry" w Sopocie za spektakl "Nie piszę już wierszy". Dwa lata później został nagrodzony "Feliksem Warszawskim" za najlepszą reżyserię za spektakl "Wagon" w Teatrze Współczesnym.

Krzysztof Zaleski zmarł 20 października 2008 roku w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Źródło: M. Bujanowicz www.culture.pl, www.filmpolski.pl, www.filmweb.pl, www.wikipedia.pl, www.wiadomosci.gazeta.pl,

Fot. autorstwa Sławka, udostępnione na www.wikipedia.pl 03.11.2007 na licencji Creative Commons.