Jan Kiepura był wybitnym polskim śpiewakiem, najpopularniejszym tenorem i gwiazdą scen operowych XX-lecia międzywojennego, aktorem. Zmarł 15 sierpnia 1966 roku. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Najprawdopodobniej, Jan Kiepura cieszył się największą międzynarodową sławą i popularnością spośród polskich śpiewaków okresu międzywojennego, odnosząc sukcesy na scenach czołowych teatrów świata, jak również w salach koncertowych i na ekranie kinowym. Za pieniądze zarobione na scenach świata w okresie międzywojennym, wybudował w Krynicy-Zdroju willę "Patria", kosztującą trzy miliony dolarów – miejsce kręcenia kilku filmów pod koniec lat 30. Od 1967 roku corocznie odbywa się w Krynicy-Zdroju Europejski Festiwal im. Jana Kiepury (dawniej: Festiwal Arii i Pieśni im. Jana Kiepury). Wystąpił w dwunastu filmach muzycznych, polskich i zagranicznych (m.in. O czym się nie myśli (1926), Neapol, śpiewające miasto (1930), Zdobyć cię muszę (1933).

Jan Kiepura urodził się 16 maja 1902 roku w Sosnowcu. W latach 1916-1920 uczęszczał do Gimnazjum Państwowego im. Stanisława Staszica w Sosnowcu. W 1921 roku rozpoczął studia prawnicze w Uniwersytecie Warszawskim i równocześnie (prawdopodobnie w tajemnicy przed ojcem) poświęcał sporą część przysyłanych z domu pieniędzy na lekcje śpiewu u Wacława Brzezińskiego oraz dla opanowania specyficznych "tenorowych sekretów" u słynnego tenora Tadeusza Leliwy.

W 1923 roku odbył się pierwszy koncert w sali kina "Sfinks" w Sosnowcu. Rok później Emil Młynarski przyjął go do chóru w warszawskim Teatrze Wielkim, gdzie wystąpił w roli górala w "Halce" S. Moniuszki, którą prędko mu odebrano, ponieważ młodzieniec, chcąc za wszelką cenę pokazać się, przedłużał kilka swoich nut ponad miarę, nie zważając na dyrygenta. W 1925 roku występował w dużej, tytułowej roli w "Fauście" Gounoda.

Pierwsze występy Jana Kiepury w Warszawie nie zwróciły większej uwagi świata artystycznego i nie przysporzyły mu szczególnych sukcesów. Za radą przyjaciół postanowił udać się do Paryża, by ubiegać się o debiut w tamtejszej Wielkiej Operze. Po drodze zatrzymał się w Wiedniu – i tu już pozostał. Ciekawostką jest, iż historia odkrycia wielkiego talentu Jana Kiepury w tym mieście, odpowiednio ubarwiona, przeszła już do legendy; Kiepurą zainteresował się Franz Schalk, dyrektor Państwowej Opery w Wiedniu oraz znakomita śpiewaczka Maria Jeritza. Niebawem wystąpił więc Kiepura na scenie Staatsoper u boku Jeritzy w "Tosce" i chociaż w języku włoskim umiał zaśpiewać tylko dwie główne arie, a całą resztę swej partii z konieczności śpiewał po polsku, odniósł wspaniały sukces. Prasa nazwała go "królem tenorów", "Krezusem głosowym" i nawet "następcą Carusa".

W 1929 roku występował już w mediolańskiej La Scali, debiutując z sukcesem w "Tosce", a następnie biorąc udział w prapremierze opery "Le preziose ridicole" Felice Lattuady pod batutą Artura Toscaniniego. Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku i postanowieniu rządów Polski i Francji formowania armii polskiej we Francji, Jan Kiepura zaangażował się jako ochotnik i przyjechał do Lille by wesprzeć emigrantów polskich.

Przyjazdy Jana Kiepury do Polski stawały się sensacją, a jego występy wywoływały spontaniczne wybuchy entuzjazmu. Poza udzielaniem się na sali koncertowej śpiewał także zgromadzonym na ulicy tłumom z balkonu hotelu "Bristol", śpiewał także z dachu samochodu, z okna wagonu, nieraz także przemawiał do publiczności. Mimo tego nie był w Polsce zbyt częstym gościem; kontrakty wzywały go do londyńskiej Opery Covent Garden, do paryskiej Opéra Comique i berlińskiej Opery Państwowej.

Wtedy też Jan Kiepura rozpoczął swoją przygodę z aktorstwem. Współpracował najpierw z berlińską UFA, potem z wytwórniami hollywoodzkimi. Lista filmów z jego udziałem jest spora, a do najpopularniejszych należały: "Neapol, śpiewające miasto", "Pieśń nocy", "Kocham wszystkie kobiety", "Czar cyganerii" oraz "Kraina uśmiechu".

10 stycznia 1938 roku zadebiutował w nowojorskiej Metropolitan Opera rolą Rudolfa w "Cyganerii". Później pojawił się także na scenie Metropolitan w roku 1939 oraz w sezonie 1941-1942. Nieco później oboje z Martą Eggerth przez rok występowali na Broadwayu w "Wesołej wdówce", ciesząc się niezwykłym powodzeniem. Z "Wdówką" udali się także do innych miast USA, a następnie – już po wojnie – do Anglii, Francji, Włoch i Niemiec, śpiewając ją w czterech językach.

Jan Kiepura zmarł nagle na atak serca 15 sierpnia 1966 w miejscowości Harrison pod Nowym Jorkiem. Zgodnie z ostatnią wolą artysty jego prochy przywieziono do Polski i 3 września 1966 roku pochowano w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Źródło: wikipedia.pl, jan.kiepura.pl,

Fot. Wanda von Debschitz-Kunowski, fot. udostępnione przez Akirian, na commons.wikimedia.org 26.06.2009.