Aleksander Bardini był wybitnym polskim aktorem, reżyserem teatralnym i filmowym oraz pedagogiem żydowskiego pochodzenia.

Aleksander Bardini urodził się 17 listopada 1913 roku w Łodzi w rodzinie żydowskiej. W latach 1932–1939 studiował aktorstwo i reżyserię w Państwowym Instytucie Teatralnym w Warszawie. Jego nauczycielami byli Leon Schiller i Aleksander Zelwerowicz.

Przed II wojną światową, Aleksander Bardini występował w Teatrze Polskim w Warszawie. Obie okupacje: sowiecką i niemiecką spędził we Lwowie. Od września 1939 do czerwca 1941 pracował jako aktor i reżyser w Polskim Teatrze Dramatycznym we Lwowie. Po zajęciu miasta przez wojska niemieckie został przesiedlony do lwowskiego getta. Po ucieczce na aryjską stronę ukrywał się w prywatnym mieszkaniu. Pracę w teatrze wznowił po ponownym zajęciu Lwowa przez wojska radzieckie w lipcu 1944. W 1945 przeniósł się ze lwowskim zespołem do Katowic.

Zrealizował tam swoje pierwsze większe przedstawienia, m.in. "Dom otwarty" Michała Bałuckiego. Po pogromie kieleckim w 1946 roku wyemigrował z Polski.

Po powrocie Aleksandra Bardiniego do kraju w 1950 roku, nawiązał współpracę z warszawskimi teatrami: Wielkim i Polskim. Zrealizował "Intrygę i miłość" Fryderyka Schillera i "Balladynę" Juliusza Słowackiego. Ważnym wydarzeniem stała się jego wystawiona w 1955 roku inscenizacja "Dziadów" Adama Mickiewicza.

W latach 1958 – 1960 Aleksander Bardini pełnił funkcję dyrektora Teatru Ateneum. Był wieloletnim pracownikiem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (od 1953 profesor). W latach 70. prowadził popularne programy telewizyjne dla estradowców - amatorów, w bloku programowym Studio 2. Nauczał na wydziale dramatycznym Uniwersytetu w Georgii i w Szkole Muzyczno-Dramatycznej w Sztokholmie.

Po siedmiu sezonach pracy w Teatrze Polskim Bardini został kierownikiem artystycznym Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi. Był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Ateneum w Warszawie. Współpracował z Teatrem Współczesnym w Warszawie. Od połowy lat 60. gościnnie reżyserował przedstawienia w Teatrze Starym w Krakowie. Pod koniec lat 70. zrezygnował z reżyserii i zajęć ze studentami. Był członkiem Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego ITI i jurorem na wrocławskim Przeglądzie Piosenki Aktorskiej.

Wśród spektakli, które reżyserował Aleksander Bardini, na szczególną uwagę zasługują: "Balladyna", "Henryk IV", "Sen nocy letniej", "Tango", "Stara kobieta wysiaduje" oraz spektakle telewizyjne – "Profesja pani Warren", "Trzy siostry". Zrealizował też dzieła operowe m.in. Borysa Godunowa, Otella, Halkę, Straszny dwór. Grali u niego m.in. Andrzej Łapicki, Henryk Borowski, Bronisław Pawlik, Marek Walczewski, Piotr Fronczewski, Władysław Kowalski, Ewa Ziętek, Krystyna Janda, Joanna Szczepkowska.

Bardini stworzył wiele kreacji aktorskich. Za najbardziej znaczące krytycy uważają rolę Peachuma w "Operze za trzy grosze" i Giri w "Karierze Artura Ui". Widzowie zapamiętali go z ról filmowych m.in. w "Sprawie Gorgonowej", "Krajobrazie po bitwie", "Spirali" i "Dekalogu".

Grę Aleksandra Bardiniego można było podziwiać w filmach Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Zanussiego, czy Krzysztofa Kieślowskiego. Ponadto, Bardini reżyserował przedstawienia telewizyjne. Zajął się także kształceniem młodzieży na przyszłych aktorów i reżyserów m.in. w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej i Teatralnej w Łodzi.

W 1994 roku Aleksander Bardini obchodził jubileusz 60-lecia pracy artystycznej i zarazem 80. urodzin. Był członkiem Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce.

Aleksander Bardini zmarł 30 lipca 1995 roku w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksander_Bardini,

Fot. autorstwa Huberta Smietanki, udostępnione na www.wikipedia.pl 18.09.2006 na licencji Creative Commons.