Jan Brzechwa
- Urodzony(-a): 15 Sierpień 1898 (w Żmerynka)
- Zmarł(-a): 02 Lipiec 1966 (w Warszawa)
- Pochowany(-a): na Cmentarzu w Warszawa
Jan Brzechwa - poeta, którego bajki znają chyba wszyscy. Z zawodu był adwokatem, specjalistą w dziedzinie prawa autorskiego. Jednak to literatura dla dzieci przyniosła mu ogromną popularność i sympatię milionów czytelników.
Jan Brzechwa urodził się 15 sierpnia 1898 roku w Żmerynce jako Jan Wiktor Lesman. Lata młodości spędził na Kresach Wschodnich, podróżując ze swoją rodziną. Przyszły autor bajek dla dzieci ukończył Zakład Naukowo - Wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie. Jest absolwentem Wydziału Prawa Uniwersytety Warszawskiego. W momencie zapisania się na studia, wstąpił do 36. Pułku Piechoty Legii Akademickiej. Jako ochotnik uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej.
Jan Brzechwa był kuzynem Bolesława Leśmiana. Ciekawostką jest, że to właśnie dzięki swojemu kuzynowi, bajkopisarz zawdzięcza swój pseudonim artystyczny "Brzechwa". Nazwiska Lesman używał jedynie jako prawnik.
Był współzałożycielem Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych, a także jego radą prawnym. Jako prawnik pracował także po II wojnie światowej, był radcą prawnym Spółdzielni Wydawniczej "Czytelnik".
Jan Brzechwa zadebiutował w 1915 roku, publikując swoje wiersze na łamach "Sztandaru" oraz "Kłosów Ukraińskich". W 1920 roku dorabiał jako autor tekstów satyrycznych, a także piosenek i skeczy. Współpracował wtedy z wieloma polskimi kabaretami, np. Qui Pro Quo, Czarny Kot, czy Morskie Oko.
W 1926 roku opublikowany został tom poezji "Oblicza zmyślone". Jednak nie spotkał się on z pozytywnymi opiniami krytyków. Zarzucano mu, że naśladuje swojego zdolniejszego kuzyna, Bolesława Leśmiana. Trzy lata później Jan Brzechwa wydał kolejny tom wierszy "Talizmany", który również nie spotkał się z pochlebnymi recenzjami. Dopiero wydany w 1935 roku tom "Piołun i obłok" został doceniony przez znawców literatury.
W 1926 roku Jan Brzechwa ożenił się z Marią Sunderland. Kiedy dwa lata później, na świat przyszła ich córka, pisarz miał już romans z Karoliną Lentową. Jednak prawdziwa miłość połączyła go z Janiną Serocką, z domu Magajewska.
Pierwszy tomik wierszy dla dzieci "Tańcowała igła z nitką" został wydany w 1938 roku. To właśnie z tego tomu pochodzą znane i lubiane do dziś wiersze dla dzieci: "Pomidor", czy "Na Straganie". Rok później wydano tom "Kaczka Dziwaczka".
Na lata II wojny światowej przypada jeden z najważniejszych okresów twórczości Jana Brzechwy. W tym czasie na rynku księgarskim pojawiły się takie utwory, jak "Akademia Pana Kleksa", czy "Pan Drops i jego trupa".
Jan Brzechwa był również tłumaczem utworów, napisanych w języku rosyjskim. Przełożył dzieła Aleksandra Puszkina, Antoniego Czechowa, czy Siergieja Jesienina.
Źródło: J.R. Kowalczuk culture.pl 07. 2013, wikipedia.pl,
Fot. autor nieznany, udostępnione przez użytkownika Yarl, na commons.wikimedia.org 06.05.2008.