Po stwierdzeniu śmierci człowieka, lekarz musi w pierwszej kolejności dokonać analizy okoliczności śmierci, w celu wykluczenia choćby najmniejszego podejrzenia, że śmierć ta może mieć związek z działaniem gwałtownym bądź przestępnym.

Sekcja zwłok polega na dokonaniu oględzin zewnętrznych i wewnętrznych ciała. Podstawowym jej celem jest ustalenie głównej przyczyny zgonu, a ponadto zdiagnozowanie innych, towarzyszących okoliczności śmierci. W medycynie wyróżnia się kilka rodzajów sekcji zwłok, jak np.: sądowo – lekarska, anatomo – patologiczna, sanitarno – administracyjna.

Sekcja zwłok musi być wykonana w przypadku, gdy nie można jednoznacznie określić przyczyny zgonu. Np. gdy występuje podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci, należy przeprowadzić sekcję sądowo – lekarską. Decyzję o jej odstąpieniu może podjąć (w tym przypadku) jedynie prokurator. W takiej sytuacji ustawa o zakładach opieki zdrowotnej nie przewiduje konieczności uzyskiwania zgody rodziny zmarłego.

Jeżeli istnieje przypuszczenie lub pewność, że śmierć nastąpiła na skutek choroby zakaźnej należy rozważyć przeprowadzenie sekcji administracyjno – sanitarnej lub też absolutnego zakazu wykonania sekcji.

W sytuacji, gdy zgon pacjenta nastąpił w szpitalu, a przyczyny śmierci nie są jednoznacznie stwierdzone lekarz powinien przeprowadzić sekcję anatomo – patologiczną. Warto podkreślić, że jeśli pacjent za życia nie wyraził sprzeciwu wykonania sekcji, a zmarł przed upływem 12 godzin od momentu przyjęcia do szpitala, należy przeprowadzić sekcję. Jeśli jednak nie wyraził zgody na sekcję, wtedy nie może ona być wykonana. Zdarzają się sytuacje, w których po śmierci pacjenta, jego rodzina zgłasza zarzuty co do prawidłowego leczenia. Wtedy też ordynator oddziału, na którym leczony był pacjent, powinien powiadomić prokuraturę. Wszelkie późniejsze decyzje dotyczące postępowania "przechodzą" na prokuraturę. 

Lekarz, który stwierdzi, że trzeba przeprowadzić sekcję zwłok, nie ma obowiązku uzyskania zgody rodziny zmarłego. Sprzeciw bliskich nie niesie za sobą żadnych skutków prawnych. Dyrektor placówki medycznej, jeśli jest lekarzem, może samodzielnie podjąć decyzję o przeprowadzeniu sekcji bądź odstąpieniu od niej. Natomiast jeśli nie jest lekarzem, taka decyzja podejmowana jest w jego imieniu przez innego lekarza albo w oparciu o opinię ordynatora.

Decyzja o wykonaniu sekcji zwłok lub jej zaniechaniu musi być zanotowana przez lekarza w dokumentacji medycznej zmarłego.

Największą decyzyjność w sprawie postępowania ze zwłokami ma prokuratura lub sąd. Jeżeli prokurator, po zawiadomieniu go o okolicznościach śmierci, odstąpi od zarządzenia sekcji sądowo - lekarskiej, dalsze decyzje należą do lekarza. W momencie podjęcia decyzji o wykonaniu sekcji sądowo - lekarskiej, lekarz nie powinien wystawić karty zgonu, lecz wypełnić „protokół stwierdzenia zgonu”, a w szpitalu sporządzić „epikryzę zgonową” (Rozporządzenie w sprawie dokumentacji w ZOZ” Art.15 i Art. 17) – prokurator może zadecydować o zabezpieczeniu całej dokumentacji lekarskiej.

Źródło: www.umed.lodz.pl, www.pierwszapomoc.com.

Powrót