Jest to ostatnia niedziela przed Wielkanocą i jednocześnie pierwszy dzień Wielkiego Tygodnia - okresu upamiętniającego ukrzyżowanie i śmierć Jezusa Chrystusa. Jest to święto chrześcijańskie, ruchome - w 2009 roku Palmowa Niedziela wypadała 5 kwietnia, w 2010 roku 28 marca, a w tym roku dopiero jutro, czyli 16 kwietnia.

Niedziela Palmowa to dzień upamiętniający przybycie Jezusa do Jerozolimy. Jak podają wszyscy czterej ewangeliści było to przybycie uroczyste i triumfalne. Wjeżdżającego Chrystusa witały tłumy z okrzykiem "Hosanna Synowi Dawida"
A tłumy, które Go poprzedzały i które szły za Nim, wołały głośno:

Hosanna Synowi Dawida!
Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie!
Hosanna na wysokościach! (Mt.21)

Po wjeździe do miasta Jezus przepędził kupczących ze świątyni (wg. Św.Mateusza) i uzdrowił chorych co wywołało gniew kapłanów. (Według Ewangelii Św. Marka przepędzenie kupców miało miesjce następnego dnia.)

Zwyczaje, tradycje, obrzędy, liturgia

Pierwszy dzień Wielkiego Tygodnia to jednocześnie dzień radosnych procesji palmowych upamiętniający wjazd Jezusa do Jerozolimy ale również dzień rozpoczynający tydzień żałoby i zadumy nad śmiercią Chrystusa.

Wierni przynoszą do świątyń palmy – w polskiej tradycji zwykle bazie - do poświęcenia. Zwyczaj ten jest kultywowany w Europie od XI wieku natomiast zwyczaj procesji palmowych pochodzi z początków IV wieku naszej ery. Poświęcone palmy powinny być przechowywane przez prawie cały rok, aż do spalenia w Środę Popielcową.

Liturgia składa się z kilku części. Porannej Mszy Świętej, podczas której święci się palmy (stąd nazwa święta). Po mszy następuje uroczysta procesja palmowa na wzór IV wiecznych procesji jerozolimskich. Niedzielny wieczór to już okres zadumy i wyciszenia, podczas której odbywają się czytania fragmentów Ewangelii związanych z ostatnimi dniami życia Jezusa Chrystusa.

Od Niedzieli Palmowej zaczyna się w kościele Wielki Tydzień.
Niedziela Palmowa jest także, od 25 lat, Światowym Dniem Młodzieży. Młodzi ludzie spotykają się w Rzymie z papieżem, a także, w łączności z nim modlą się w swoich kościołach parafialnych.

Z Palmową Niedzielą związane są także małopolskie tzw. "Pucheronki". W tym dniu przebrani żacy kwestowali po domach, śpiewając i składając życzenia. Zwyczaj ten przetrwał do naszych czasów w niektórych podkrakowskich wsiach. W czasach Zygmunta III poprzebierane za postaci z Ewangelii trupy aktorskie odgrywały we wsiach i miastach sceny z życia Jezusa.

Ciekawostki

• W parafiach Lipniki i Łyse na kurpiach oraz na Mazowszu w Lipnicy Murowanej odbywają się co roku konkursy na najpiękniejszą i największą palmę. Najwyższe z nich osiągają długość kilku a nawet kilkunastu metrów.

• Wielkanocne palmy można zastąpić gałązkami wierzbowymi (baziami).

• Przysłowie polskie: Gdy w Palmową Niedzielę słońce świeci, będą pełne stodoły, beczki i sieci.

Źródła: http://www.nto.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20100328/REGION/255396766, http://halloween.friko.net/niedziela-palmowa.html

Zdj. http://www.jutw-jarocin.pl/amazonki/index.php?option=com_content&task=view&id=47&Itemid=74

Zdj. http://www.polskiekrajobrazy.pl/Tapety/540:Motywy_roslinne/9471:Fontanna_przez_palacem_w_Jablonnej.html

Powrót