Poniedziałek 02.03.2015, godz. 14:34Od 1 marca zmiany w zasiłku pogrzebowym
Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu. Sprawdź, ile wynosi, jak się o niego starać oraz jakie zmiany zostaną wprowadzone w tym roku.
Rząd rozszerzył listę osób uprawnionych do zasiłku pogrzebowego. Po zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z 23 października 2014 r. prawo do wsparcia będą mieli najbliżsi, którzy ponieśli koszty pochówku dziadków, dzieci w rodzinie zastępczej oraz osób, nad którymi została ustanowiona opieka prawna. Przepisy wchodzą w życie 1 marca 2015 r.
WYSOKOŚĆ ZASIŁKU
Zasiłek pogrzebowy to maksymalnie 4 tys. zł (wcześniej była to dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia krajowego, czyli ponad 6 tys. zł).
Ważne! Nie każdy dostanie maksymalną kwotę zasiłku. Jeżeli pogrzeb organizuje najbliższa rodzina, to wypłata nastąpi w maksymalnej wysokości 4 tys. zł, choćby faktyczne koszty pochówku były niższe.
Jeśli pochówek organizuje więcej osób, np. wdowa po zmarłym mężu i ich syn, to każde dostanie zwrot proporcjonalnie do poniesionych wydatków. Jeżeli pochówek organizuje instytucja społeczna albo osoba prywatna spoza rodziny zmarłego, to zwrot będzie do wysokości udokumentowanych wydatków, nie więcej jednak niż 4 tys. zł.
To, że zmarły nie był ubezpieczony, nie przekreśla prawa do zasiłku.
Przykład. 22-letni student zginął w wypadku samochodowym. Dorabiał do stypendium pracami dorywczymi, ale nigdzie nie był ubezpieczony. Jego matka nie pracuje, nie ma prawa do renty ani emerytury, ojciec zaś ma pół etatu w firmie ochroniarskiej. Rodzice wyprawili synowi pogrzeb. Wniosek do ZUS o zasiłek powinien złożyć ojciec, bo jako jedyny jest objęty ubezpieczeniem. Do wniosku powinien dołączyć rachunki za pogrzeb, odpis aktu zgonu syna i zaświadczenie swojego pracodawcy o zgłoszeniu do ubezpieczenia społecznego.
ZMARŁY I RODZINA NIE MAJĄ UBEZPIECZENIA
Co zrobić, gdy nie tylko zmarły, ale także jego najbliżsi są bez pracy i ubezpieczenia? Wtedy koszty pochówku ponosi opieka społeczna.
Członkowie rodziny nie mają czego szukać w ZUS, ale mogą się starać o wsparcie finansowe z pomocy społecznej. Zwykle jest to nie więcej niż 2-2,5 tys. zł. Zasiłek ma pokryć część lub całość kosztów pogrzebu, które bliscy wydali na ceremonię. Wysokość świadczenia określa ośrodek pomocy społecznej indywidualnie.
W tym celu potrzebne będą następujące dokumenty:
+ ustny lub pisemny wniosek członka rodziny o wyprawienie pogrzebu na koszt gminy, do której należy ośrodek pomocy społecznej;
+ odpis skrócony aktu zgonu;
+ oryginał zaświadczenia dotyczącego braku uprawnień zmarłego oraz członków jego rodziny do zasiłku pogrzebowego.
Ośrodki pomocy społecznej zastrzegają sobie prawo do zażądania innych dokumentów potwierdzających trudną sytuację życiową osób starających się o zasiłek.
POCHÓWEK KONKUBENTA
Pani Maria właśnie pochowała konkubenta. Mężczyzna nie miał pracy, był zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Pani Maria ma opłacane ubezpieczenie społeczne. Czy może liczyć na zwrot wydatków za pogrzeb?
W świetle prawa konkubent nie był członkiem rodziny pani Marii. Nie był też ubezpieczony, bo zarejestrowanie w urzędzie pracy bez prawa do zasiłku oznacza, że była za niego odprowadzana tylko składka zdrowotna, a nie na ubezpieczenie społeczne, z którego pokrywany jest zasiłek pogrzebowy. Pani Maria nie ma więc czego szukać w ZUS, ale może się zwrócić do gminy o zwrot, choćby częściowy, poniesionych wydatków.
JAKIE DOKUMENTY DO ZUS?
Aby otrzymać zasiłek pogrzebowy, należy wypełnić wniosek (druk Z-12). Można go pobrać ze strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (www.zus.gov.pl w zakładce Świadczenia) oraz w każdej placówce ZUS w kraju.
Potrzebne będą także:
+ skrócony odpis aktu zgonu albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe;
+ oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku - kopie rachunków potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem;
+ dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo zgłaszającego wniosek z osobą zmarłą (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego lub dowód osobisty zawierający wymagane dane);
+ zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniu rentowemu w dniu śmierci (w przypadku, gdy zmarła osoba była ubezpieczona) lub dowód ubezpieczenia członka rodziny, nie dotyczy to osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz osób z nimi współpracujących.
Uwaga!Osoba ubiegająca się o zasiłek pogrzebowy powinna obowiązkowo mieć przy sobie dokument tożsamości ze zdjęciem.
Jeżeli pogrzeb organizowany był na koszt państwa, organizacji politycznej lub społecznej, wymagane jest zaświadczenie właściwego organu administracji państwowej lub innej organizacji stwierdzające pokrycie kosztów pogrzebu oraz rachunki kosztów poniesionych przez osobę występującą z wnioskiem o zasiłek.
Ważne!Osoby starające się o wypłatę zasiłku pogrzebowego w oddziałach ZUS są obsługiwane poza kolejnością.
JAKIE DOKUMENTY DO KRUS?
W przypadku ubezpieczenia społecznego rolników obowiązują te same zasady co w ZUS. Wniosek o zasiłek pogrzebowy KRUS SR-26 należy złożyć we właściwym oddziale regionalnym KRUS (wniosek można znaleźć na stronie www.krus.gov.pl w zakładce Świadczenia z ubezpieczenia emerytalno-rentowego).
ILE CZASU NA ZŁOŻENIE WNIOSKU?
Prawo do zasiłku pogrzebowego może się przedawnić. O świadczenie trzeba wystąpić w ciągu 12 miesięcy od śmierci osoby, której koszty pogrzebu pokryliśmy. W przypadku osoby zaginionej termin ten biegnie nie od dnia śmierci, ale od faktycznego dnia pochówku. W takim przypadku do wniosku o zasiłek trzeba dołączyć dokumenty z policji lub prokuratury.
Nadal jednak problem mają rodziny, które organizują symboliczne pogrzeby osób zaginionych. Gdy występują do ZUS o wypłatę zasiłku, słyszą: nie należy się. Nieliczni odwołują się do sądu.
Przykład. Ojciec pewnego mężczyzny zaginął. Jego ciała nie odnaleziono, a po pięciu latach sąd uznał go za zmarłego. Choć zwłok nie było, syn postanowił wyprawić ojcu pogrzeb. Zamówił krzyż z tabliczką, okolicznościową wiązankę, a do rodzinnego grobu włożył pustą urnę. Cała ceremonia kosztowała go 1100 zł. Mężczyzna zebrał rachunki i wystąpił do ZUS o zwrot wydatków. Ten jednak odmówił, podobnie jak sąd rejonowy, do którego mężczyzna się odwołał. Dopiero sąd apelacyjny przyznał mu rację. Uznał, że to nie śmierć, ale moment, w którym możliwe stało się wyprawienie pogrzebu, uprawnia rodzinę do wystąpienia o zasiłek. Takim momentem było wydanie przez sąd prawomocnego orzeczenia o uznaniu ojca za zmarłego. Sąd apelacyjny zrównał przy tym "zwykły" pogrzeb z pogrzebem symbolicznym, gdy do grobu wkładana jest pusta trumna lub urna.
Zdaniem sądu art. 81 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie ogranicza zasiłku pogrzebowego wyłącznie do zakupu trumny czy ubrania, ale też wystawienia nagrobka, który upamiętni osobę zmarłą.
JAK DŁUGO TRZEBA CZEKAĆ NA WYPŁATĘ ZASIŁKU?
Wypłata zasiłku pogrzebowego powinna nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do przyznania prawa do zasiłku. W razie odmowy przysługuje nam tryb odwoławczy. Odwołanie należy złożyć w sądzie rejonowym - sądzie pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie miesiąca od daty dostarczenia decyzji odmownej.
Co się zalicza do kosztów pogrzebu?
W ustawie o emeryturach i rentach z FUS próżno szukać szczegółowego wyliczenia, co się składa na koszty pogrzebu. Zwyczajowo przyjmuje się, że będą to koszty przewozu zwłok na miejsce pochówku, kupno trumny, miejsca na cmentarzu, wieńców, kwiatów, odzieży żałobnej, odprawienie nabożeństwa, wydatki na konsolację, czyli poczęstunek po ceremonii pogrzebowej.
Do kosztów pogrzebu można też zaliczyć budowę nagrobka, ale nie może to być wydatek ponad przeciętną miarę.
Źródło: Katarzyna Klukowska
http://wyborcza.pl; http://www.polskiestowarzyszeniepogrzebowe.pl/pl/Aktualnosci/Zasilek-pogrzebowy-po-zmianach