Śląsk jest wyrazistą i charakterystyczną krainą naszego kraju. To szczególny obszar Polski, który pełen jest tradycji, zwyczajów i ludowych wierzeń. Poniżej przedstawiamy tradycje dotyczące sfery śmierci, pogrzebu, a także żałoby, które wywodzą się ze Śląska.

Mieszkańcy Śląska wierzyli w zwiastuny śmierci, czyli znaki, które przepowiadały rychłą śmierć w danej rodzinie. Według śląskich przesądów, śmierć zapowiada wyjący pies, odgłos sowy, sen o brudnej wodzie, pęknięte lustro, czy też niezwykłe zjawisko meteorologiczne.

Ludowe tradycje Śląska nakazują, aby w momencie śmierci człowieka, wezwać księdza, a następnie modlić się w intencji zmarłego. Symboliczny wymiar ma także zwyczaj zatrzymywania zegara – jako znak zatrzymania życia, a także zasłaniania luster, obrazów oraz okien.

Zmarłego należało ubrać w odświętne ubranie. Trumnę z ciałem umieszczano w pokoju, ozdabiano kwiatami, a obok ustawiano zapalone świece. W czasie, gdy ciało zmarłego pozostawało w domu, najbliższa rodzina nie mogła wykonywać żadnych prac domowych, aby nie zakłócić spokoju nieboszczyka. Zmarłego odwiedzała rodzina, krewni, a także sąsiedzi, którzy jednocześnie żegnali się z bliskim. Pożegnanie ze zmarłym na Śląsku polegało na tym, że dotykało się ręki nieboszczyka i wypowiadało "Idź z Bogiem".

W momencie wynoszenia trumny z domu, należało trzy razy uderzyć nią o próg, mówiąc jednocześnie "Ostańcie z Bogiem". Według śląskich wierzeń, na wsiach, gdy kondukt żałobny miał wyruszyć do kościoła, jeden z krewnych nieboszczyka biegł do stajni i wołał "Gospodarz już odchodzi".

Pogrzeb na Śląsku często jest bardzo uroczystą i podniosłą ceremonią, z udziałem orkiestry oraz żałobników, ubranych w odświętne, ludowe stroje. Po zakończeniu pogrzebu, odbywa się stypa, która na Śląsku nazywana jest "skórka przepić" lub "przepijanie skórki".

Źródło: Karolina Bielenin-Lenczowska www.gwarypolskie.uw.edu.pl, www.kazdyznas.pl.

Powrót