Jutro, tj. 24 sierpnia 2011 roku w Kielcach odbędą się uroczystości upamiętniające 69. rocznicę zagłady kieleckiego getta. Początek zaplanowany jest na godzinę 16.45, pod pomnikiem Menory przy al. IX Wieków Kielc.

Organizatorem uroczystości jest Stowarzyszenie im. Jana Karskiego, które w tym roku do wspólnych obchodów zaprosiło grupę studentów z Jerozolimy, a także kielecką młodzież z VI LO im. Juliusza Słowackiego. Spod pomnika Menory, uczestnicy przejdą pod kamienicę przy ul. Planty 7, gdzie w 1946 roku doszło do pogromu Żydów.

Pomnik Menory, który został odsłonięty 4 lata temu, jest symbolem pamięci o wszystkich – 27 tysiącach Żydów, którzy zostali straceni w kieleckim getcie. Autorem pomnika jest Marek Cecuła, syn Motele Kohna – jednego z ocalałych z getta. Monument mieści się przy alei IX Wieków Kielc, w pobliżu skarpy, na której znajdował się cmentarz. Dookoła pomnika wyłożona jest kostka kamienna, która pochodzi z przedwojennego bruku ulic getta.

Co ciekawe, pomnik powstał dzięki Stowarzyszeniu im. Jana Karskiego. To właśnie jego przedstawiciele (przede wszystkim prezes Stowarzyszenia, Bogdan Białek) zainicjowali pomysł powstania „symbolu pamięci”, a później sfinansowali go z prywatnych środków. Fakt ten poruszył słynnego dyrygenta i pianistę, Jerzego Maksymiuka, który postanowił skomponować utwór na małą orkiestrę, dedykowany Żydom z kieleckiego getta.

Kiedy we wrześniu 1939 roku do Kielc wkroczyli Niemcy, rozpoczęło się szykanowanie przez nich ludności żydowskiej. Nałożono ograniczenia w przemieszczaniu się, zakazano publicznych modlitw, zamknięto domy modlitwy i synagogę, a także wprowadzono przymus pracy przy odbudowie zniszczeń wojennych. Pod koniec 1939 roku na terenie Kielc przebywało 28 tysięcy Żydów, a wśród nich kilka tysięcy uciekinierów i przesiedleńców z Łodzi, czy Poznania. Wraz z wprowadzeniem ograniczeń osobistych, zaczęto także zagarniać własności żydowskie. Żydów wyrzucano z mieszkań, które następnie zajmowali niemieccy urzędnicy.

31 marca 1941 roku utworzono żydowską dzielnicę mieszkaniową. Getto, które składało się z dwóch części, miało powierzchnię 0,46 km². W 500 domach umieszczono niemal 30 tysięcy ludności żydowskiej. Getto gromadziło przedwojennych mieszkańców Kielc oraz osoby przesiedlone z innych miast, a także około tysiąc ludzi z Wiednia.

Likwidacja getta w Kielcach trwała cztery dni. Rano, 20 sierpnia 1942 roku siłą zaczęto wyciągać ludzi z domów na ulicę. Utworzono kolumnę, którą następnie podzielono na trzy części. Pierwsza grupa ludzi przeznaczona była do transportu do obozu zagłady w Treblince, druga – młodzi, zdrowi ludzie – do pracy na miejscu, a trzecia – starsi ludzie, chorzy, dzieci – zostali zastrzeleni przez Niemców. W wyniku akcji eksterminacyjnej, która zakończyła się 24 sierpnia, niemal wszyscy zostali straceni. Pobyt w kieleckim getcie przetrwało około 500 osób.

Źródło: www.kielce.gazeta.pl, www.wikipedia.pl

Fot. udostępnione na www.wikipedia.pl na licencji GNU LWD.

Powrót