Zgodnie z polskim prawem, istnieje możliwość uznania osoby zaginionej za zmarłą. Postępowanie w takiej sprawie reguluje Kodeks Cywilny, a dokładnie Dział I, Rozdział III, art. 29 -32. Zaginionego można uznać za zmarłego, jeżeli od jego zaginięcia minie pewien, ściśle określony czas.

Zgodnie z zapisem Kodeksu Cywilnego, zaginionego można uznać za zmarłego, jeżeli upłynęło 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości jeszcze żył. Jednak, gdyby w chwili uznania za zmarłego, zaginiony ukończył 70 lat, musi upłynąć 5 lat. Jednocześnie należy zaznaczyć, że uznanie zaginionego za zmarłego nie może nastąpić przed końcem roku kalendarzowego, w którym zaginiony ukończyłby 23 lata.

Uznanie zaginionego za zmarłego w przypadku katastrofy

Inaczej sprawę uznania zaginionego za zmarłego rozpatruje się w sytuacji, kiedy osoba zaginęła w wyniku katastrofy. Jeżeli osoba zaginęła w czasie podróży powietrznej lub morskiej w związku z katastrofą statku lub okrętu albo w związku z innym szczególnym wydarzeniem, może być uznana za zmarłą po upływie 6 miesięcy od dnia, w którym nastąpiła katastrofa lub inne szczególne wydarzenie.

Jeżeli nie można stwierdzić katastrofy, bieg okresu sześciu miesięcy rozpoczyna się wraz z upływem roku od dnia, w którym statek lub okręt miał przybyć do portu przeznaczenia. Jeżeli nie miał portu docelowego – bieg terminu sześciu miesięcy liczy się po upływie dwóch lat od dnia, w którym była ostatnia wiadomość o statku lub okręcie.
Jeżeli osoba zaginęła w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia, które nie jest przewidziane w paragrafach, może być uznana za zmarłą po upływie roku, licząc od dnia, w którym niebezpieczeństwo ustało lub według okoliczności powinno było ustać.

Postępowanie sądowe

Uznanie osoby zaginionej za zmarłą wymaga odpowiedniego orzeczenia sądu. Celem sądowego postępowania o uznanie za zmarłego jest stwierdzenie, czy okoliczności, w których osoba zaginęła są na tyle uzasadnione oraz prawdopodobne, aby na ich podstawie uznać, że ta osoba nie żyje. Gdyby w toku postępowania okazało się, że śmierć osoby zaginionej jest niewątpliwa, wtedy sąd prowadzi dalsze postępowanie jako postępowanie o stwierdzenie zgonu. Postępowanie o uznanie zaginionego za zmarłego prowadzone jest przez sąd rejonowy w miejscowości, będącej ostatnim miejscem zamieszkania zaginionego.

Aby rozpocząć postępowanie o uznanie osoby zaginionej za zmarłą należy złożyć wniosek o uznanie danej osoby za zmarłą. Wniosek może złożyć każda osoba, która w takim uznaniu ma swój interes prawny. Ponadto, wniosek ten może złożyć prokurator oraz Rzecznik Praw Obywatelskich.

Wniosek o uznanie za zmarłego można zgłosić już rok przed końcem terminu, po upływie którego zaginiony mógłby zostać uznany za zmarłego. Wniosek o uznanie za zmarłego powinien zawierać następujące dane: imię, nazwisko oraz wiek osoby zaginionej, imiona jej rodziców, nazwisko rodowe matki, ostatnie znane miejsce zamieszkania i pobytu zaginionego, a także inne dane, niezbędne dla wniosku o wszczęcie postępowania. Ponadto, wniosek powinien zawierać opis okoliczności, w jakich dana osoba zaginęła.

Data śmierci

Według art. 31, zaginionego uznaje się za zmarłego w momencie, oznaczonym w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego. Jako datę śmierci zaginionego uznaje się datę, która według okoliczności jest najbardziej prawdopodobna. Jeżeli nie ma żadnych danych – pierwszy dzień terminu, z którego upływem uznanie za zmarłego stało się możliwe.

Źródło: Kodeks Cywilny, www.wikipedia.pl

Powrót