Ulica:

Kamionka Mała

Intro:

Kamionka Mała jest niewielką wsią, położoną w północno – wschodniej części Beskidu Wyspowego, między Laskową, a Krosną. Miejscowość usytuowana jest w dolinach potoków Rozdzielec oraz Kamionka, a dodatkowo – na zboczach otaczających je wzniesień. Wieś położona jest na terenie województwa małopolskiego, powiatu limanowskiego, gminy Laskowa.

Opis:

Wśród malowniczego krajobrazu wsi, na skraju lasu Beskidu Wyspowego znajduje się cmentarz wojenny nr 357, z okresu I wojny światowej. Nekropolia położona jest poniżej zalesionego wierzchołka Jastrząbki, na jej północno – wschodnich stokach, o wysokości 530 m. Na teren cmentarza prowadzi wąska, stroma i asfaltowa droga.

Nekropolia, zbudowana na planie prostokąta, jest jednym z 400 zachodnio - galicyjskich cmentarzy wojennych. Miejsce pamięci w Kamionce Małej, którego powierzchnia wynosi 1200 m2, znajduje się na lekko pochylonym stoku. Cmentarz wojenny nr 357 został zaprojektowany przez Gustava Ludwiga, a do jego budowy wykorzystywano głównie jeńców. Należy zaznaczyć, że przykładano dużą wagę do założenia architektonicznego i jego realizacji, jak również do wykonania poszczególnych detali. Mimo że nekropolię budowano w czasie trwania wojny, to wykonano go bardzo trwale i solidnie.

Cmentarz wojenny nr 357 otoczony jest drewnianym płotem na betonowej podmurówce oraz betonowych słupkach. Bramę wejściową na teren nekropolii stanowią drewniana furtka oraz dwa betonowe słupy, nakryte betonowymi cokołami. Warto podkreślić, że dawniej w słupy te wmurowane były po trzy łuski artyleryjskie od pocisków dużego kalibru. Jednak, z upływem czasu, uległy one zniszczeniu, a przy okazji remontu cmentarza postanowiono je usunąć. Przy bramce zauważymy tablicę informacyjną, z której dowiadujemy się o przeprowadzonym w latach 1990 – 1991 remoncie, liczbie pochowanych żołnierzy i dacie ich śmierci. Natomiast z drugiej strony bramy widnieje tablica informująca, iż drewniana kaplica, znajdująca się na terenie nekropolii stanowi obiekt na szlaku architektury drewnianej.

Centralnym elementem cmentarza wojennego nr 357 jest duża kaplica, której wysokość wynosi 13 metrów. Do postawionej na murowanym z kamienia tarasie kaplicy, prowadzą kamienne schody. Zwieńczeniem dachu, krytym gontami oraz blachą, jest krzyż. Kaplica, z każdej strony posiada niskie podcienia, podparte dwunastoma ozdobnymi, drewnianymi słupkami. Wewnątrz ujrzymy drewniany ołtarz z krzyżem. Dodajmy, że od bramy do kaplicy prowadzą dwie żwirowe alejki.

Na środku cmentarza został postawiony pomnik – murowany z kamienia. Pomnik, w formie kamiennego kopca, zwieńczony jest kamiennym krzyżem, wyciosanym z jednego kawałka kamienia. Podobno, krzyż ten został wykonany przez jednego z więźniów. Do podstawy kopca zostały wmurowane betonowe stele z żeliwnymi krzyżami oraz tabliczkami imiennymi żołnierzy. Pozostałe nagrobki wojskowych stanowią betonowe stele o rozmaitych kształtach, na które nałożono małe, żeliwne krzyże trzech rodzajów – w zależności od przynależności do danej armii: austriackiej, niemieckiej i rosyjskiej.

Na cmentarzu wojennym nr 357 spoczywają żołnierze armii rosyjskiej, austriacko – węgierskiej oraz pruskiej, którzy zginęli w grudniu 1914 roku w wyniku walk, rozgrywających się na okolicznych terenach. Na nekropolii pochowano 260 żołnierzy – w 53 mogiłach pojedynczych oraz 59 mogiłach zbiorowych. Większość wojskowych pochowano bezimiennie.

Źródło: www.wikipedia.pl, www.cmentarze.jasonek.pl,

Fot. autorstwa Pawła Opioły, udostępnione na www.wikipedia.pl 30.06.2010 na licencji Creative Commons.

Powrót