Ulica:

32 - 733 Trzciana

Intro:

Trzciana jest niewielką wsią, położoną na terenie województwa małopolskiego, w powiecie bocheńskim. Miejscowość usytuowana jest na malowniczym terenie Pogórza Wiśnickiego, a na jej południowym horyzoncie można zobaczyć ostatnie wzniesienia Beskidu Wyspowego. Dodatkowego uroku dodaje położenie Trzciany w kotlinie rzeki Sanki.

Opis:

Cmentarz wojenny nr 309 w Trzcianie znajduje się po prawej stronie drogi z Leszczyny do Trzciany, a około 400 metrów przed skrzyżowaniem z drogą, która prowadzi do Łąkty Dolnej, Przypomnijmy, że w Łąkcie Dolnej również znajdują się bardzo ciekawe miejsca pamięci - cmentarz wojenny nr 305, cmentarz wojenny nr 306 i cmentarz wojenny nr 307, które z pewnością warto odwiedzić.

Nekropolia, której projekt został wykonany przez Franza Starka, oparta jest na planie prostokąta. Należy podkreślić, że cmentarz składa się z dwóch kwater: górnej, o powierzchni 97 m2 oraz dolnej, o powierzchni 185 m2. Obie kwatery obsadzone są ośmioma dębami, które stanowią pomniki przyrody. Natomiast ogrodzeniem kwater jest niski mur oraz masywne, betonowe słupy, które zostały połączone żeliwnymi rurami. Cmentarz wojenny nr 309 w Trzcianie jest jednym z 400 zachodnio – galicyjskich cmentarzy wojennych.

Bramę wejściową na teren nekropolii, od głównej alei, stanowi dwuskrzydłowa, niska, żelazna furtka. Głównym elementem kwatery dolnej jest ściana pomnikowa z tablicą inskypcyjną, a także dwoma żeliwnymi krzyżami maltańskimi z wieńcami laurowymi. W tej części cmentarza można również zobaczyć kilka nagrobków z żeliwnymi, ażurowymi krzyżami oraz nagrobki z krzyżami z płaskich prętów. Na grobach żołnierzy armii rosyjskiej umieszczono krzyże lotaryńskie, natomiast na pozostałych – łacińskie. Na terenie kwatery dolnej cmentarza wojennego nr 309 spoczywają wojskowi, służący w armii rosyjskiej, niemieckiej i austro – węgierskiej. Warto podkreślić, że ze 155 pochowanych żołnierzy, zidentyfikowano jedynie 16. Co ciekawe, w obrębie kwatery dolnej odnajdziemy grób pchor. Łukasiewicza, który zginął podczas wojny obronnej w 1939 roku. Na nagrobku znajduje się tablica inskrypcyjna, na której odczytamy:

Ś.p. Tu spoczywa podch. Łukasiewicz, który poległ w walce o polską ziemie z hitlerowskim najeźdźcą w dniu 5 IX 1939 r.

 Cześć i chwała bohaterom września,

młodzież Szkoły Podstawowej w Trzcianie, w 30 lecie PRL.

Centralnym elementem kwatery górnej jest dwuspadowa ściana pomnikowa z krzyżem maltańskim oraz tablicą inskrypcyjną, na której widnieje napis w języku niemieckim, o treści:

Przybyliśmy z szarości dnia powszedniego, a przekroczyliśmy próg życia ukoronowani wawrzynem.

W tej części nekropolii znajduje się dziewięć ziemnych nagrobków, ozdobionych żeliwnymi krzyżami maltańskimi, z umieszczoną na skrzyżowaniu ramion owalną tabliczką. Oprócz grobów zobaczymy również jedną betonową stelę z tablicą inskrypcyjną. W kwaterze górnej pochowano szesnastu żołnierzy armii austriacko - węgierskiej oraz piętnastu z armii niemieckiej. Jednak zidentyfikowano jedynie trzynastu wojskowych.

Na cmentarzu wojennym nr 309 spoczywają żołnierze armii rosyjskiej, austriacko – węgierskiej oraz pruskiej, którzy zginęli w grudniu 1914 roku w wyniku walk operacji limanowsko - łapanowskiej, rozgrywających się na okolicznych terenach. Większość wojskowych pochowano bezimiennie.

W 1993 roku cmentarz wojenny nr 309 w Trzcianie został wpisany na listę zabytków nieruchomych. Kilka lat później na terenie nekropolii przeprowadzono kapitalny remont. Co roku, młodzież szkolna organizuje rajd szlakami cmentarzy z okresu I wojny światowej. Akcję tę zainicjował nauczyciel gimnazjum, Tadeusz Olszewski.

Źródło: www.cmentarze.jasonek.pl, www.trzciana.pl, www.wikipedia.pl,

Fot. autorstwa Jerzego Opioły, udostępnione na www.wikipedia.pl 15.11.2010 na licencji Creative Commons.

Powrót