Ulica:

32 - 722 Królówka

Intro:

Królówka jest polską wsią, położoną na terenie województwa małopolskiego, powiatu bocheńskiego, w gminie Nowy Wiśnicz. Z Królówki pochodzi znany polski poeta, krytyk literacki, myśliciel, uważany za najwybitniejszego twórcę romantyzmu w Polsce, Kazimierz Brodziński.

Opis:

Królówka słynie także z tego, że na jej terenie znajduje się cmentarz wojenny nr 308. Niektóre opracowania podają inną nazwę tej nekropolii, a mianowicie cmentarz w Muchówce lub w Leszczynie. Cmentarz jest jednym z czterystu zachodnio – galicyjskich cmentarzy wojennych.

Cmentarz położony jest na wysokości 330 m n.p.m., w spokojnym miejscu, z dala od zabudowań. Nekropolia znajduje się na skraju lasu "Dębiny", a można do niej dotrzeć drogą gruntową. Należy kierować się 500 m na południe od drogi 966, na odcinku Muchówka – Leszczyna – Łapanów. Nie musimy obawiać się, że nie znajdziemy cmentarza wojennego, ponieważ drogę oraz miejsce, gdzie mamy skręcić wskazuje oryginalna tabliczka na betonowym słupku z napisem "Kriegerfriederhof – Cmentarz wojskowy". Będąc na cmentarzu wojennym nr 308, warto odwiedzić znajdujące się wśród pól i zagajników Łąkty Dolnej trzy inne cmentarze wojenne nr: 305, 306 i 307.

Nekropolia, którą zaprojektował Franz Stark, oparta jest na planie prostokąta, a jej powierzchnia wynosi 2227 m2. Jest to jeden z największych cmentarzy w okręgu bocheńskim. Cmentarz wojenny nr 308 składa się z dwóch przylegających do siebie części: dolnej – prostokątnej i górnej – półkolistej absydy. Teren nekropolii otoczony jest murem. W górnej części jest to pełny mur z kamienia łupanego, który nakryty jest betonowym daszkiem. Natomiast pozostała część otoczona jest żelaznymi rurami na murowanych kamiennych słupkach. Na teren wojennego cmentarza można wejść przez murowane bramki. Obie części nekropolii oddzielone są alejką.

W dolnej części odnajdziemy mogiły żołnierzy, w górnej natomiast – duży obelisk w kształcie kapliczki o dachu zwieńczonym krzyżem. We wnęce obelisku znajduje się duży żeliwny krzyż łaciński. Obelisk otoczony jest niskim murowanym murkiem ze stelami. W tej części cmentarza Austriacy planowali organizację patriotycznych uroczystości, dlatego też mamy tu sporo wolnej przestrzeni.

Na terenie nekropolii znajduje się 56 mogił zbiorowych oraz 19 mogił pojedynczych. Element dekoracyjny stanowi murowany kamienny krzyż z tablicą inskrypcyjną, który otoczony jest niskim murkiem z czterema kamiennymi słupkami i betonowymi ławeczkami. Warto zwrócić uwagę na znajdującą się w centralnym miejscu ścianę pomnikową z krzyżem na szczycie. Tablica inskrypcyjna, która się na niej znajduje, została zniszczona.

Na mogiłach możemy zauważyć różnego rodzaju krzyże żelazne. Obecne są krzyże duże, ażurowe, a także małe, wykonane z prętów żelaznych. Na mogiłach żołnierzy rosyjskich znajdują się krzyże lotaryńskie, a na mogiłach wojskowych austro – węgierskich i niemieckich – krzyże łacińskie. Na ziemnych mogiłach można zaobserwować żeliwne tablice, na których zostały wytłoczone tablice imienne, krzyże oraz wiązanki liści laurowych. Warto zaznaczyć, że na niektórych tablicach widnieje napis "zaginiony i prawdopodobnie tu pochowany".

Na cmentarzu wojennym nr 308 w Królówce pochowano 993 żołnierzy armii rosyjskiej, niemieckiej i austro – węgierskiej, którzy zginęli na okolicznych polach, w listopadzie oraz grudniu 1914 roku w walkach podczas operacji limanowsko – łapanowskiej. Należy podkreślić, że 290 wojskowych znanych jest z nazwiska.

Cmentarz wojenny nr 308 w sposób naturalny zaczął ulegać niszczeniu. Po zakończeniu II wojny światowej, społeczeństwo nie pielęgnowało zabytkowej nekropolii. Ludzie nie dbali o zachowanie odpowiedniej estetyki, a zdarzało się nawet, że cmentarz ulegał aktom wandalizmu i dewastacji. Kiedy w 2007 roku nekropolia została wpisana na listę zabytków nieruchomych, wykonano gruntowny remont. Niestety, w chwili obecnej cmentarz jest bardzo zaniedbany. Pozytywny akcent zachowania pamięci o tym historycznym miejscu jest taki, że z okazji Wszystkich Świętych uczniowie okolicznych szkół odwiedzają cmentarz i zapalają znicze na grobach żołnierzy.

Zobacz cmentarz wojenny nr 305 oraz cmentarz wojenny nr 306 w Łąkcie Dolnej

Źródło: www.wikipedia.pl, www.cksit.w.interia.pl,

Fot. autorstwa Jerzego Opioły, udostępnione na www.wikipedia.pl 24.11.2010 na licencji Creative Commons.

Powrót