Wtorek 07.08.2012, godz. 09:43Cmentarz Łyczakowski we Lwowie
Cmentarz Łyczakowski jest najstarszą zabytkową nekropolią, znajdującą się na terenie Lwowa. Niezwykły cmentarz położony jest we wschodniej części miasta, na malowniczych wzgórzach i stanowi miejsce pochówku wielu wybitnych Polaków - ludzi kultury, sztuki, nauki oraz polityki.
Cmentarz Łyczakowski we Lwowie został założony w 1786 roku, a tym samym stanowi jeden z najstarszych cmentarzy w Europie. Nekropolia powstała w okresie, gdy likwidacji ulegały wszystkie cmentarze przykościelne. W 1783 roku, na mocy dekretu cesarskiego, zlikwidowano dotychczasowe cmentarze, a jednocześnie wyznaczono nowe tereny pod nekropolie, położone poza miastem. Zgodnie z wytycznymi magistratu miejskiego, na terenie każdej większej dzielnicy Lwowa, powstał odrębny cmentarz. W ten sposób powstały cmentarze: Łyczakowski, Gródecki, Żółkiewski oraz Stryjski.
To, co wyróżnia Cmentarz Łyczakowski to jego nietypowe i jednocześnie niezwykłe położenie. Obszar, na którym usytuowana jest nekropolia, opisywany jest jako: "falista rzeźba terenu o wielu tarasowo spadających zboczach, zwieńczona kurhanowym wzgórzem". Ogrodnicy, którzy przygotowywali teren cmentarza, z Karolem Bauerem na czele, "znakomicie wykorzystali ten teren do wytyczenia cienistych alei, dróg i drożyn, pomiędzy którymi usytuowano ponad 80 pól grobowych, obramowanych soczystą zielenią specjalnie zasadzonych tu krzewów i latorośli".
Cmentarz Łyczakowski zajmuje powierzchnię ponad 40 ha i podzielony jest na osiemdziesiąt pól grobowych. Ostateczny wygląd nekropolii ustalono w 1855 roku.
Na terenie Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie znajduje się wiele zabytkowych nagrobków, których wartość artystyczna jest na bardzo wysokim poziomie. Warto podkreślić, że Lwów był miastem bardzo bogatym, co sprzyjało wznoszeniu cennych grobowców, a także kaplic cmentaranych. Najcenniejsze pomniki, znajdujące się na Cmentarzu Łyczakowskim zaprojektowali rzeźbiarze oraz architekci z różnych krajów, między innymi: Hartman Witwer, Cyprian Godebski, Julian Markowski, Leonard Marconi, czy Abel Maria Perier. Najcenniejsze pod względem artystycznym figury ustawiono wzdłuż muru centralnego, tworząc swoiste lapidarium.
Na Cmentarzu Łyczakowskim można podziwiać niepowtarzalne nagrobki, na których widnieje oryginalne zdobnictwo nagrobne. Zobaczymy tu postacie aniołów, płaczek, a także kobiet, obejmujących sarkofagi. Na wielu nagrobkach można ujrzeć rzeźby oraz płaskorzeźby gromnic, skrzydeł, zniczy, klepsydr oraz krzyży.
W 1861 roku na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie powstał pierwszy pomnik, sfinansowany ze składek publicznych mieszkańców Lwowa. Co ciekawe, pomnik został wzniesiony dla młodego polskiego pisarza, Walerego Łozińskiego. Walery Łoziński nie jest jedynym Polakiem, pochowanym na lwowskiej nekropolii. Cmentarz Łyczakowski stanowi bowiem miejsce spoczynku wielu wybitnych Polaków - ludzi zasłużonych dla kultury, sztuki, a także polityki. Na lewo od wejścia głównego nekropolii znajduje się pomnik poety Seweryna Goszczyńskiego, a dalej groby zasłużonych obywateli - profesora Piotra Chmielwoskiego, pułkownika Juliusza Konstantego Ordona, działacza narodowego Stanisława Szczepanowskiego, czy artystki Anny Gostyńskiej. Ponadto, na Cmentarzu Łyczakowskim odnajdziemy nagrobki, między innymi: pisarza Karola Szajnochy, rzeźbiarza Tadeusza Barącza, poety Władysława Bełzy, kompozytora Jana Galla, malarza Artura Grottgera, poetki Marii Konopnickiej, muzyka Stanisława Niewiadomskiego, czy pisarki Gabrieli Zapolskiej.
Po zakończeniu wojny, groby pozbawione opieki były dewastowane i stopniowo ulegały zniszczeniu. W ostatnich latach, dzięki staraniom oraz zaangażowaniu polskich władz i rodzin, odnowiono wiele zniszczonych zabytkowych nagrobków.
Obecnie Cmentarz Łyczakowski we Lwowie ma status muzeum. Nowe pochówki mogą odbywać się tylko za specjalnym zezwoleniem dyrekcji cmentarza.
Źródło: www.lwow.home.pl, www.wikipedia.pl, cytaty: www.lwow.home.pl za: Stanisław Nicieja, "Cmentarz Łyczakowski we Lwowie" 1988,
Fot. autorstwa Gryffindor, udostępnione na www.wikipedia.pl 03.06.2009 na licencji Creative Commons.